Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne
Większość z nas ma w życiu momenty niepewności – na przykład kiedy zastanawiamy się, czy na pewno wyłączyliśmy żelazko lub zamknęliśmy mieszkanie na klucz. Zdarza się, że wracamy, by to sprawdzić. To normalne, jeśli bywamy roztargnieni, a na głowie mamy sporo obowiązków. Jeśli jednak powtarza się to wielokrotnie i zaczyna dezorganizować nasze życie, może być to objawem zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych (obsessive-compulsive disorder, OCD).
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne wiążą się z występowaniem irracjonalnych wierzeń (obsesji) i rytuałów (kompulsji). Skutkami nieleczonego OCD są nawracające, niechciane myśli, które są bardzo trudne lub wręcz niemożliwe do zignorowania. W praktyce może objawiać się to na przykład częstym i bardzo dokładnym myciem rąk lub sprawdzaniem, czy na pewno wyłączyliśmy kuchenkę. Jeśli tego nie zrobisz – i to wielokrotnie – będzie towarzyszył Ci niepokój. Jednocześnie wykonanie tych rytuałów łagodzi go tylko tymczasowo, za to pochłania mnóstwo czasu i energii. Stres tym wywołany rzutuje na wszystkie inne aspekty życia.
Skutki nieleczonego zaburzenia obsesyjno- kompulsyjnego
to nieustanne, nawracające myśli które są trudne lub niemożliwe do zignorowania.
Czy rozpoznajesz u siebie te objawy?
- W Twojej głowie pojawiają się myśli, od których chcesz się uwolnić, bo powodują cierpienie, jednak nie jesteś w stanie z nimi walczyć.
- Twoje dążenie do porządku i sterylnej wręcz czystości lub nieprzeciętnej symetrii przeszkadza Ci w codziennym życiu.
- Bez przerwy myślisz o tym, czy wszystko zostało dopięte na ostatni guzik i wielokrotnie to sprawdzasz.
- Istnieje pewien zestaw (czasem dość nieoczywistych) czynności, które wykonujesz, by zapobiec jakiemuś wydarzeniu – bo jesteś przekonany, że jeśli tego nie zrobisz, ono na pewno się urzeczywistni.
- Zdajesz sobie sprawę z tego, że Twoje myśli i zachowania nie są racjonalne, ale lęk zmusza Cię do wykonywania konkretnych czynności.
Jeśli powyższe objawy są Ci znajome – możesz cierpieć na zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne.
O w OCD, czyli o obsesjach…
…powtarzających się, natrętnych i niechcianych myśli, które trudno kontrolować. Myśli te powodują niepokój, i zwykle skupiają się na jednym lub kilku konkretnych tematach.
Przykłady obsesji w OCD:
- Zanieczyszczenia. Ktoś może obawiać się kontaktu z płynami ustrojowymi, takimi jak mocz lub kał; z zarazkami lub chorobami, takimi jak HIV; lub zanieczyszczeniami środowiska.
- Utrata kontroli. Inne osoby mogą obawiać się, że impulsywnie skrzywdzą siebie lub kogoś innego, wypowiedzą nieprzyzwoite słowa, obrażą kogoś lub ukradną rzeczy.
- Wyrządzanie krzywdy. Wyrządzenie krzywdy sobie lub innym może obejmować strach przed byciem odpowiedzialnym za coś strasznego, takiego jak pożar, lub przed wyrządzeniem krzywdy innym osobom z powodu braku wystarczającej ostrożności, na przykład spowodowania potknięcia się kogoś poprzez pozostawienie przedmiotu na ziemi.
- Obsesje związane z perfekcjonizmem. Tendencje perfekcjonizmu mogą obejmować koncentrację na robieniu rzeczy dokładnie lub nawet przez cały czas, potrzebę zapamiętywania, lub poznania pewnych rzeczy oraz strach przed utratą rzeczy. Tendencje te zazwyczaj wynikają z prób zmniejszenia lęku lub dystresu związanego z niepewnością, lub konkretnym rezultatem, którego się obawiasz – a nie dlatego, że chcą, aby wszystko było idealne.
- Niechciane myśli seksualne. Niektórzy ludzie doświadczają natrętnych myśli lub obrazów o charakterze seksualnym, impulsów skupionych na innych, obsesyjnych myśli na temat orientacji seksualnej, nienaturalnych obsesji seksualnych skupionych na kazirodztwie itp. Te uciążliwe myśli powodują poczucie winy i często wpływają na rozwój depresji.
- Obsesje religijne. Obsesje te często koncentrują się wokół strachu przed obrazą Boga, bluźnierstwem lub obsesją na punkcie moralności.
- Dodatkowe obsesje. Obejmują obawę przed chorobą fizyczną, taką jak rak lub choroba Alzheimera; przesądne pomysły na temat szczęśliwych i pechowych liczb, niektórych kolorów i nie tylko.
C w OCD, czyli o kompulsjach…
… powtarzających się myśli lub zachowań, w które jednostka się angażuje, aby zmniejszyć obsesję i cierpienie przez nią spowodowane. Kompulsje są zazwyczaj sztywne i mają na celu zniwelowanie niepokoju lub zopobieganie temu, czego osoba się obawia.
Przykłady kompulsji w OCD:
- Kontrolowanie. Działania te mogą obejmować wielokrotne upewnianie się, że nie skrzywdziłeś siebie ani kogoś innego, sprawdzanie błędów, sprawdzanie zamków lub urządzeń lub sprawdzanie określonych części ciała pod kątem oznak choroby.
- Powtarzanie. Ktoś może przepisywać rzeczy lub powtarzać pewne czynności, takie jak wchodzenie i wychodzenie przez drzwi określoną liczbę razy lub wykonywanie powtarzalnych ruchów ciała.
- Mycie i czyszczenie. Zachowania te mogą polegać na stosowaniu ekstremalnych środków w celu zapobiegania kontaktowi z zanieczyszczeniami, nadmiernym czyszczeniu przedmiotów w domu, wykonywaniu określonych i/lub ekstremalnych czynności mycia rąk lub nadmiernej pielęgnacji, takiej jak szczotkowanie zębów lub kąpiel.
- Kompulsje mentalne. Rytuały mentalne mogą obejmować przeglądanie w myślach przeszłych wydarzeń, wielokrotne przeglądanie procedur lub wydarzeń w celu uzyskania pewności, że coś się nie wydarzyło, rytuały modlitewne, rytuały cofania, itp.
- Inne kompulsje. Osoby cierpiące na OCD mogą doświadczać innych kompulsji, takich jak unikanie rzeczy wywołujących obsesje, przestawianie rzeczy lub wielokrotne porządkowanie, mówienie, proszenie lub wyznawanie innym, aby uzyskać pewność.
Jak możemy Ci pomóc?
Wsparcie w leczeniu OCD w Mindshift Studio opiera się na terapii poznawczo-behawioralnej (cognitive-behavioral therapy, CBT). Z pomocą narzędzi CBT i wsparcia terapeuty rozpoznasz przyczynę Twoich zaburzeń i znajdziesz sposób na powrót do zdrowia. Więcej na temat CBT znajdziesz tutaj.
W celu zmniejszenia objawów zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, możesz skorzystać z terapii indywidualnej z jedną z naszych psychoterapeutek lub dołączyć do przygotowanego przez nas 10-tygodniowego, kompleksowego programu wsparcia.
Co zyskasz, korzystając z pomocy specjalistów Mindshift Studio?
- Dowiesz się, jakie bodźce wywołują Twoje objawy.
- Nauczysz się stawiać czoła swoim obsesjom i znajdziesz sposoby na powstrzymanie się od wykonywania przymusowych, powtarzalnych czynności (jak np. wielokrotne mycie rąk czy sprawdzanie zamka w drzwiach).
- Odkryjesz, jak zastąpić negatywne myśli realistycznymi.
- Zapanujesz nad myślami i zachowaniami, a w rezultacie zaczniesz żyć bez obsesji i kompulsji, za to w spokoju i harmonii.
Jesteś po nieudanych próbach zatrzymania swoich obsesji i kompulsji? Nie trać nadziei. Nadal masz szansę na normalne życie, przystępując do naszego kursu online. Stosowana przez nas metoda leczenia nerwicy natręctw opiera się na terapii poznawczo-behawioralnej (CBT). Z pomocą narzędzi CBT i wsparcia naszego terapeuty, zidentyfikujesz, co wywołuje u Ciebie OCD. Dowiesz się, jak stawić czoła swoim obsesjom i znaleźć sposoby na powstrzymanie się od rytualizacji. W końcu będziesz w stanie zmierzyć się z tymi wyzwalaczami bez konieczności wykonywania powtarzalnych czynności (jak parokrotne mycie rąk lub wielokrotne sprawdzanie świateł).
Odkryjesz, jak zastąpić negatywne myśli realistycznymi. W końcu zapanujesz nad myślami i zachowaniami, które wcześniej napędzały OCD. Zaczniesz żyć bez obsesji i kompulsji, osiągając upragniony spokój i harmonię w życiu.
